De internationale oliemarkten staan op hun kop. Daar valt weinig op af te dingen. In minder dan een jaar tijd is de prijs voor een vat olie meer dan gehalveerd. De oorzaak is een overvloed aan olie, die op de markt verschijnt. Voorraden lopen in razend tempo op ondanks een groeiende vraag. Volgens het Internationaal Energie Agentschap (IEA) zijn de voorraden in de westerse landen opgelopen naar maar liefst 3 miljard vaten. Dagelijks nemen de voorraden nog met minimaal 1,6 miljoen vaten toe!
De oorzaak van de toevloed aan olie is wijd en zijd bekend. OPEC produceert op volle kracht om zijn marktaandeel te beschermen. Non-OPEC leden als Rusland doen hetzelfde en tegen de verwachting in blijven veel schalieproducenten ook maar olie oppompen. De overdaad van olie drukt de prijzen steeds verder omlaag. Marktaandeel is belangrijker dan marge. Europa lijkt zich in deze strijd te ontwikkelen tot een nieuw slagveld. Landen als Irak, Rusland, Saoedi Arabië en Iran richten hun aandacht meer en meer op dit werelddeel nu de markt in Azië veel te concurrerend is geworden.
Europa importeert dagelijks 9 miljoen vaten en twee-derde komt van OPEC landen. Marktleider is op dit moment Saoedi Arabië, maar die koppositie wordt bedreigd en betwist door Irak. Dit land exporteert dagelijks meer dan 1 miljoen vaten naar Europa. De Iraki’s hebben de afgelopen tijd vooral hard gewerkt om klanten van Iran aan zich te binden, toen dat land getroffen werd door de olieboycot. Het is een succesvolle strategie gebleken.
De Saoedi’s hebben echter weinig zin om zich zomaar van de troon te laten stoten. Het is ook in Europa op zoek naar nieuwe afzetmogelijkheden. Zo heeft het onlangs voor het eerst in 20 jaar olie geleverd aan een Zweedse raffinaderij. Het land heeft nu ook zijn oog laten vallen op de Poolse markt, waar traditiegetrouw de Russen domineren. De gespannen verhoudingen tussen Rusland en de rest van Europa maken het tot een kansrijke exercitie. Om nieuwe markten te veroveren op het Europese continent hebben de Saoedi’s de prijs de afgelopen maand opnieuw verlaagd. Daar hebben de Nederlandse consumenten overigens weinig van gemerkt.
De strijd om het Europese marktaandeel zal komende maanden alleen maar toenemen. Het ziet er naar uit dat Iran aan het begin van 2016 opnieuw olie mag gaan produceren. Het land heeft al beloofd zich niet aan eventuele beperkingen door OPEC te houden. Het denkt binnen een half jaar weer 1 miljoen vaten per dag te kunnen exporteren. Een deel van die olie zal terecht komen op de Europese markten, want Iran is van plan om zijn oude klanten terug te winnen. Het is ook te verwachten dat de Russen zich niet zomaar van de Europese markt zullen laten verdrijven. De boycot treft het land harder dan verwacht en dus zijn olie-inkomsten harder nodig dan ooit!
De prijs voor een vat kan komende maanden nog wel eens fors omlaag gaan. Sommige zakenbanken houden het niet voor onmogelijk dat de prijs kan zakken naar een niveau van $ 20 per vat. Het IEA gelooft daar niet in. De organisatie verwacht zelfs enig prijsherstel in de loop van 2016. De organisatie voorziet een daling van het aanbod, omdat steeds meer schalieproducenten de handdoek in de ring zullen gooien. Ook andere Non-OPEC leden moeten en zullen hun productie verlagen. Naar verwachting zullen er in de loop van 2016 ruim 1,2 miljoen vaten per dag minder naar de markt komen. Vraag en aanbod zullen zodoende meer in evenwicht geraken. Een juiste voorspelling doen is moeilijk. Al eerder had het IEA voorspeld dat de Non-OPEC productie omlaag zou gaan. Het is er niet van gekomen, integendeel. Toch zou het lichtvaardig zijn om de voorspelling van IEA achteloos terzijde te schuiven. Een licht stijgende prijs voor olie zal in ieder geval de winsten van de Olie Majors kunnen verbeteren. Dat zal de koers van de diverse olieaandelen een impuls geven. Beurshalte zal de oliemarkt in ieder geval ook in 2016 op de voet blijven volgen!